Nikt nie spodziewał się polskiej inkwizycji

W Wielką Sobotę weszła w życie tzw. polska ustawa sankcyjna. Wymusza ona m.in. stosowanie unijnych rozporządzeń sankcyjnych, z których niektóre obowiązują jeszcze od 2014, a do tej pory, z uwagi na brak kar za ich niestosowanie, były poniekąd martwe.

We wtorek, na podstawie ustawy, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało polskie listy sankcyjne, które mają obowiązywać obok tych unijnych poszerzając krąg podmiotów i osób fizycznych objętych sankcjami.

Vacatio legis ustawy? Jeden dzień. W jakich relacjach stosować sankcje? Właściwie w większości relacji gospodarczych, gdzie występuje się zarówno jako w charakterze usługobiorcy jak i usługodawcy. Kara za brak compliance? Do 20.000.000 złotych.

Do tej pory sankcjami (z różnym stopniem zrozumienia tematu) przejmowały się głównie podmioty obowiązane na gruncie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy, które wplatały sankcyjne badanie klientów do swoich procesów KYC. Dzisiaj przejmować powinien się właściwie każdy. Pomimo że temat jest ostatnio głośny, wciąż mało kto zdaje sobie sprawę, że zarówno ustawa, jak i listy sankcyjne powinny być stosowane przez każdą osobę fizyczną czy prawną. 

Tym samym wiele podmiotów na rynku (zarówno polskich, jak i tych objętych sankcjami) postawionych zostało z dnia na dzień w zupełnie nowej sytuacji gospodarczej. Obecnie właściwie każdy powinien mieć politykę badania kontrahenta względem list sankcyjnych (choć samo sprawdzanie list może nie wystarczyć, biorąc pod uwagę, że nawet kontakty z podmiotami nieobjętymi sankcjami, ale kontrolowanymi przez osoby/podmioty z list sankcyjnych mogą być potencjalnie uznane za naruszanie prawa). Obok stosowania samych sankcji (zamrażanie i nieudostępnianie środków pieniężnych lub zasobów gospodarczych, co może obejmować np. konieczność wstrzymania płatności za otrzymywane usługi), do rozważenia, w zależności od charakteru istniejącej relacji, pozostaje również cała masa kwestii, w tym cywilistycznych i podatkowych, które będą wiązać się z zastosowaniem sankcji w praktyce, a które nie zostały zaadresowane na gruncie nowych przepisów.