Ważny wyrok dotyczący roszczeń za szkodę wyrządzoną działaniami sprzecznymi z prawem konkurencji

Ustawa o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji („Ustawa”), która ma ułatwiać, a przez to i zachęcać poszkodowanych przez antykonkurencyjne działania do dochodzenia odszkodowań (ang. private enforcement) obowiązuje w Polsce od czterech lat. Mimo to dopiero teraz pojawiają się pierwsze orzeczenia. Szerzej na temat private enforcement w Polsce informowaliśmy w czerwcowym alercie wskazując m.in. na obszary budzące wątpliwości interpretacyjne. 

Jedna z najbardziej spornych kwestii dotyczy biegu okresu przedawnienia w sprawach, w których przepisy Ustawy dotyczące tego zagadnienia jeszcze nie znajdują zastosowania. Właściwe przepisy kodeksu cywilnego i ukształtowane w oparciu o nie orzecznictwo pozwalają na szereg rozbieżnych interpretacji dotyczących zwłaszcza momentu, od którego należy liczyć rozpoczęcie biegu przedawnienia w zależności od charakteru i typu naruszenia. Powodowie najczęściej argumentują, że termin przedawnienia powinien być liczony dopiero od momentu wydania decyzji przez organ ochrony konkurencji.

W tym kontekście należy odnotować wydanie ważnego orzeczenie dotyczącego tej kwestii, korzystnego dla pozwanych w takich postępowaniach. Przed Sądem Okręgowym w Gliwicach 9 lipca 2021 r. zapadł wyrok w sprawie o odszkodowanie za szkody mające być następstwem rzekomego kartelu dotyczącego chemii górniczej, stwierdzonego nieprawomocną decyzją Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów („Prezes UOKiK”). Sąd Okręgowy w Gliwicach oddalił powództwo jednej ze spółek węglowych uznając, że roszczenie uległo przedawnieniu. Zdaniem Sądu, powód dowiedział się o szkodzie oraz osobie zobowiązanej do jej naprawienia przed wydaniem decyzji przez Prezesa UOKiK, z korespondencji urzędowej kierowanej do powoda w toku postępowania antymonopolowego. Z tej korespondencji wynikało już bowiem, jakich podmiotów dotyczy postępowanie antymonopolowe i jakie zarzuty są im stawiane, możliwe było także ustalenie faktu doznania szkody Zatem to od tego momentu należało liczyć bieg terminu przedawnienia. 

W omawianej sprawie przepisy Ustawy mogły być stosowane w bardzo ograniczonym zakresie, podobnie jak w przypadku części zawisłych przez polskimi sądami innych spraw odszkodowawczych. Ustawa, wychodząc naprzeciw poszkodowanym, wprowadza zmiany dotyczące terminu przedawnienia przewidując:

• wydłużenie okresu przedawnienia do 5 lat; 
• ustalenie, że termin ten nie rozpocznie się przez czas trwania naruszenia (a bieg terminu przedawnienia, o którym mowa w art. 442¹ § 1 zdanie drugie kodeksu cywilnego, rozpocznie się od dnia zaprzestania naruszenia); oraz 
• wprowadzenie zawieszenia biegu tego terminu na czas dochodzenia prowadzonego przez organ ochrony konkurencji. 

Warto zatem zauważyć, że również interpretacja przepisów Ustawy dotyczących przedawnienia wskazuje, że termin przedawnienia może rozpocząć swój bieg przed wydaniem decyzji przez organ ochrony konkurencji.

Orzeczenie nie jest prawomocne, powodowi przysługuje prawo wniesienia apelacji. 

Autorzy reprezentują w postępowaniu sądowym jednego z pozwanych.